గయ్యాళి అనగానే మనకు గుర్తుకొచ్చే నటి సూర్యకాంతమ్మ. తెలుగు ప్రజల హృదయాల్లో ఎప్పటికీ చెరగని, తరగని రూపం ఆమెది. తెరపైన గయ్యాళి పాత్రలను అద్భుతంగా పోషించే సూర్యకాంతమ్మ లో మానవతా కోణం కూడా ఉందని చాలా మందికి తెలియదు . ఆపదలో వున్నవారిని ఆర్ధికంగా ఆదుకునే మంచి నటి సూర్యకాంతమ్మ. సినిమా రంగంలో అందరు అభిమానిగా ,ఆత్మీయంగా ‘అమ్మా ‘ అని పిలుస్తారు .
సూర్యకాంతమ్మ, తూర్పు గోదావరి జిల్లా కాకినాడకు సమీపంలోని వెంకటకృష్ణరాయ పురం గ్రామంలో పొన్నాడ అనంతరామయ్య , శ్రీమతి వెంకట రత్నమ్మ దంపతులకు 14వ సంతానంగా 28 అక్టోబర్ 1924న జన్మించారు .
పువ్వు పుట్టగానే పరిమళిస్తుంది అంటారు , అందుకు నిదర్శనం సూర్యకాంతం . ఆరు సంవత్సరాల లేత ప్రాయంలోనే పాడటం , నృత్యం చేయడం మొదలు పెట్టింది. సినిమాలు చూస్తూ పెరిగిన సూర్యకాంతం లో నటిని కావాలన్న కోరిక బలంగా పెరుగుతూ వచ్చింది. తల్లితండ్రులు కూడా కుమార్తె ను ప్రోత్సహించారు .
1944వ సంవత్సరం ఆమె మద్రాసు మహానగరంలో అడుగుపెట్టారు . అప్పుడామె వయసు 20 సంవత్సరాలు. కథానాయికకు కావలసిన అర్హతలు అన్ని ఆమెకు వున్నాయి. అయినా , అవకాశం ఇచ్చే వారు లేకపోడంతో జెమినీ స్టూడియోస్ ను ఆశ్రయించింది . అక్కడ నెల జీతానికి కుదిరింది . అయితే అక్కడ ఆమె ఎక్కువ కాలం ఇమడలేక పోయింది . బయటికి వచ్చాక ఎల్ .వి . ప్రసాద్ , భానుమతి నటించిన “గృహా ప్రవేశం” సినిమాలో చిన్న పాత్రలో నటించడానికి అవకాశం వచ్చింది.
సూర్యకాంతం ను చూసిన నిర్మాత దర్శకుడు కడారు నాగభూషణం తాము నిర్మిస్తున్న “సౌదామిని ” సినిమాలో కథానాయికగా అవకాశం ఇస్తామన్నారు . అక్కినేని నాగేశ్వర రావు కథానాయకుడు. అది కన్నాంబ స్వంత సంస్థ . ఆమె భర్తే నాగభూషణం . అదృష్టం అలా సమీపానికి వచ్చినా దురదృష్టం ఆమెను వెన్నాడింది . అదే సమయంలో ఆమెకు కారు యాక్సిడెంట్ అయ్యింది . అది ఆమెకు వరంగా మారి ఆమె నట జీవితానాన్ని అనూహ్యమైన మలుపు తిప్పిందని చెప్పవచ్చు .
ఆ తరువాత 1946లో “నారద నారది ” సినిమాలో సహాయ పాత్ర లభించింది. అయితే ఆ తరువాత మూడు సంవత్సరాలపాటు మంది పాత్రల కోసం నిరీక్షించవలసి వచ్చింది . 1949లో “ధర్మాంగద , 1950లో “సంసారం “, 1952లో “దాసి ” చిత్రాల్లో సహాయ పాత్రలు
లభించాయి .
సరిగ్గా అప్పుడే సూర్యకాంతం, నటిగా ఎంతటి సమర్ధవంతమైనదో సినిమా రంగానికి తెలిసింది . ప్రేక్షకులు కూడా ఆమె నటిస్తుంటే శాపనార్ధాలు పెట్టేవారు , ముఖ్యంగా మహిళలు ఆమెను అసహ్యించు కొనేవారు, అవే ఆమె నట జీవితానికి దీవెనలుగా మారాయి .
1950లో హైకోర్ట్ జడ్జి పెద్దిభోట్ల చలపతి రావును వివాహం చేసుకున్నారు . వీరికి సంతానం లేదు. అనంత పద్మనాభ మూర్తిని దత్తత చేసుకున్నారు .
1962లో నాగిరెడ్డి , చక్రపాణి కమలాకర కామేశ్వరరావు దర్శకత్వంలో నిర్మించిన “గుండమ్మ కథ ” చిత్రం ఆమె నటించిన పాత్ర పేరుతో రూపొందిందే. ఈ సినిమాలో ఎన్ .టి .ఆర్ ; ఏ .ఎన్ .ఆర్ ; ఎస్ ,వి .ఆర్ ; సావిత్రి , జమున నటించిన సినిమాకు గుండమ్మ కథ అని పేరు పెట్టడం సూర్యకాంతం ప్రతిభకు, స్టార్ డమ్ కు ఇంతకంటే నిదర్శనం ఇంకేం కావాలి?
1946 నుంచి 1994 వరకు సూర్యకాంతం, దొంగ రాముడు, మాయాబజార్, తోడికోడళ్లు , వెలుగు నీడలు, కలసివుంటే కలదు సుఖం , మంచి మనసులు, రక్త సంబంధం, నర్తనశాల, చదువుకున్న అమ్మాయిలు , మూగ మనసులు, డాక్టర్ చక్రవర్తి, ఆస్తిపరులు , సుఖ దుఃఖాలు, ఉమ్మడి కుటుంబం , బుద్దిమంతుడు , దసరా బుల్లోడు , కాలం మారింది , అందాల రాముడు , ముత్యాల ముగ్గు , సెక్రటరీ , గోరంత దీపం, కార్తీక దీపం , చుట్టాలున్నారు జాగ్రత్త మొదలైన సినిమాల్లో చిరస్మరణీయమైన పాత్రలను పోషించారు. ఆమె ఆంగికం, వాచకం , అభినయం ఈ మూడు సూర్యకాంతం కు పెట్టని ఆభరణాలు. అవి విలక్షణంగా ఆమెకు కీర్తిని సంపాదించి పెట్టాయి .
సూర్యకాంతం తెరపై ఎంత గయ్యాళి పాత్రలను పోషించిందో , తెర వెనుక అంతటి సౌమ్యురాలు. ఎంతఎదిగినా ఒదిగి వుండే గుణం ఆమెలో జర్నలిస్టుగా నేను ప్రత్యక్షంగా చూశాను. ఆమె వ్యక్తిత్వం ఎంత విలక్షణమైనదో తెలియజేస్తాను .
1982 నాటి సంగతి. అప్పుడు నేను ఆంధ్ర జ్యోతి నుంచి వెలువడే జ్యోతి చిత్ర సినిమా పత్రికలో హైదరాబాద్ రిపోర్టర్ గా పనిచేవాడిని . మా కార్యాలయం సచివాలయం ఎదురుగా మేడ మీద ఉండేది. అప్పట్లో సినిమా నటీనటులు లకడీకపూల్ లో వున్న అశోక హోటల్లో ఎక్కువగా బస చేసేవారు . .సారధి స్టూడియోస్ లేదా అన్నపూర్ణ , పద్మాలయాకు సినిమా షూటింగులకు వెళ్లాలంటే ఆటోవాలాలు వచ్చేవారు కాదు .అందుకే ప్రొడక్షన్ మేనేజర్ కు ఫోన్ చేస్తే కారు పంపించేవారు. మా జ్యోతి చిత్ర పత్రిక కవరేజ్ కోసం సారధి స్టూడియోస్ నుంచి కారు పంపిస్తూ వచ్చేటప్పుడు అశోకలో సూర్యకాంతమ్మ వున్నారు , ఆమెను ఎక్కించుకొని రమ్మని ప్రొడక్షన్ మేనేజరు చెప్పాడు . నేను సరేనన్నాను . అశోక హోటల్ కు వెళ్ళగానే ఆమె, ఒక సహాయకురాలు క్రింద రెడీగా వున్నారు . అప్పుడు నేను ముందు సీట్లో కూర్చున్నాను . ఆమె వెనుక సీట్లో కూర్చొని, నన్ను వెనక్కు రమ్మని, సహాయకురాలిని ముందు సీట్లో కూర్చోమన్నది . ఆ మాటలు నాకు ఆశ్చర్యం కలిగించాయి. ఆర్టిస్టులు తమ ప్రక్కన కూర్చోమని జర్నలిస్టులను ఆహ్వానించరు, అందునా లేడీ ఆర్టిస్టులు అలాంటి అవకాశమే ఇవ్వరు. ‘జనలిస్టులంటే నాకు గౌరవం బాబు , మా గురించి పత్రికల్లో వ్రాసి మాకు ఇమేజ్ ని తెచ్చిపెట్టేది మీరేగా , మిమ్మల్ని గౌరవంగా చూడ ల్చిన బాధ్యత మాది ‘ అన్నారు. ఆమె ఆత్మీయమైన మాటలు ఆమెపట్ల గౌరవాన్ని పెంచాయి .
ఇక మధ్యాహ్నం లంచ్ సమయంలో తన వెంట తెచ్చిన పులిహోర , మామిడికాయ పచ్చడి అందరికీ పంచి పెట్టె అలవాటు వుంది . ఆరోజున కూడా ప్రధాన నటీనటులు సాంకేతిక నిపుణులు ఆమె చుట్టూ చేరారు. నన్ను కూడా రాముని పిలిచింది . అందరూ ఆమెను సూర్యకాంతమ్మ అని ప్రేమగా పిలవడం నన్ను బాగా ఆకట్టుకుంది. ఆరోజు ఆమె స్వయంగా చేసిన పులిహోర, మామిడికాయ పచ్చడి రుచి చూసే అవకాశం అదృష్టం కలిగింది .
1988 జులై 25న నేను భాగ్యనగర్ స్టూడియోస్ కు సినిమా కవరేజ్ కోసం వెళ్ళాను అక్కడ సూర్యకాంతమ్మ నన్ను గుర్తుపట్టి నవ్వుతూ ‘ రా బాబు ‘ అని ఆహ్వానించింది. ఆ సెట్లో ఆమెతో పాటు నిర్మాత సీతాదేవి, వరలక్ష్మి వున్నారు. ఒక సీరియల్ కోసం ఆమె చెన్నయ్ నుంచి హైదరాబాద్ వచ్చారు. నేను వెళ్లి ఆమెకు నమస్కరించాను . ఆమె నమస్కరించి ‘ ఎలా వున్నావు బాబు , రా ‘ అన్నది . అయితే అక్కడ నాకు మరో కుర్చీలేదు. అందుకే అలాగే నుంచుండి పోయాను .
‘రా బాబు ‘ అని తను కూర్చున్న సోఫా లో జరిగి నాకు చోటు ఇచ్చింది. ఆమె సంస్కారానికి , నిరాడంబరత్వానికి, నిర్మలత్వానికి మరింత ఆశ్చర్యమేసింది. అంతేకాదు నాతో పాటు వచ్చిన ఫోటోగ్రాఫర్ తో ‘ అబ్బాయ్ , మమ్మల్ని ఒక ఫోటో తియ్యి ‘ అని ఆజ్ఞాపించింది. మీరు చూస్తున్నది ఆనాటి ఫోటోనే. ఆమె వ్యక్తిత్వం మహోన్నమైన, మానవతా గుణానికి ఇంతకంటే నిదర్శనం ఇంకేం కావాలి ?
సూర్యకాంతమ్మ డిసెంబర్ 17, 1996లో ఇహలోక యాత్ర చాలించారు. అయినా తెలుగు లోగిళ్ళలో ఆమె నటించిన చిత్రాల ద్వారా గయ్యాళి అత్త గా రోజు టీవీల్లో కనిపిస్తూనే వున్నారు. ఆమె విలక్షణమైన, విభిన్నమైన నటనతో సదా మనకు దర్శనం ఇస్తున్నారు .
ఈరోజు ఆమె శతాబ్ది సంవత్సరం. ఆ మహానటిని గుర్తు చేసుకోవడం ఎంతో సంతృప్తిని కలిగిస్తోంది .
తెలుగు సినిమా వెలుగులు విరజిమ్మినంత కాలం సూర్యకాంతం జాతి స్మృతి పథంలో నిలిచే వుంటారు .
భగీరథ ,
సీనియర్ జర్నలిస్ట్ .
జగన్, చంద్రబాబు ఇద్దరూ దొంగలే: సీపీఐ నారాయణ